Đậu phộng: Thành phần dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe
Đậu phộng (Arachis hypogaea) là một loại cây họ đậu có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Đậu phộng còn có nhiều tên gọi khác nhau như đậu lạc, đậu phụng, goobers.
Mặc dù hạt có vỏ cứng, đậu phộng không liên quan đến các loại cây hạt có vỏ cứng khác như dẽ, điều. Là một cây thân thảo, chúng có liên quan đến họ đậu, như đậu lăng và đậu nành.
Ở Hoa Kỳ, đậu phộng hiếm khi được ăn sống. Thông thường chúng được dùng làm thực phẩm dưới dạng rang hoặc làm bơ.
Các sản phẩm đậu phộng khác bao gồm dầu đậu phộng, bột và thực phẩm bổ sung protein. Những sản phẩm này được sử dụng trong nhiều loại thực phẩm, chẳng hạn như món tráng miệng, bánh ngọt, bánh kẹo, đồ ăn nhẹ và nước sốt.
Đậu phộng rất giàu protein, chất béo và các chất dinh dưỡng lành mạnh khác nhau. Các nghiên cứu cho thấy đậu phộng thậm chí có thể hữu ích cho việc giảm cân và có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Giá trị dinh dưỡng
Dưới đây là các thành phần dinh dưỡng cho 3,5 ounce (100 gram) đậu phộng sống:
Lượng calo: 567
Nước: 7%
Protein: 25,8 gram
Carbs: 16,1 gram
Đường: 4,7 gram
Chất xơ: 8,5 gram
Chất béo: 49,2 gram
Saturated: 6,28 gram
Monounsaturated: 24.43 grams
Polyunsaturated: 15.56 gramOmega-3: 0 gram
Omega-6: 15,56 gram
Đậu phộng chứa rất nhiều chất béo tốt cho sức khỏe và protein chất lượng cao. Chúng cũng cung cấp lượng calo khá cao.
Chất béo trong đậu phộng
Đậu phộng có nhiều chất béo. Trong thực tế, đậu phộng được phân vào nhóm hạt có dầu. Một tỷ lệ lớn sản lượng đậu phộng thế giới được sử dụng để làm dầu đậu phộng (dầu arachis).
Hàm lượng chất béo dao động từ 44% - 56% và chủ yếu bao gồm chất béo không bão hòa, hầu hết được tạo thành từ axit oleic và linoleic.
Đậu phộng có nhiều chất béo, bao gồm chủ yếu là các axit béo đơn và đa không bão hòa. Chúng thường được sử dụng để làm dầu đậu phộng.
Protein trong đậu phộng
Đậu phộng là một nguồn protein tốt.
Hàm lượng protein dao động từ 22% - 30% tổng lượng calo của đậu phộng, làm cho loại hạt này trở thành một nguồn protein thực vật tuyệt vời.
Các loại protein phong phú nhất trong đậu phộng, arachin và conarachin, có thể gây dị ứng nghiêm trọng cho một số người, gây ra các phản ứng đe dọa đến tính mạng người dùng.
Đối với một loại thực phẩm thực vật, đậu phộng là một nguồn protein đặc biệt tốt. Hãy nhớ rằng một số người bị dị ứng với protein đậu phộng.
Các loại đường bột (Carbs)
Đậu phộng có lượng carbs thấp.
Trên thực tế, hàm lượng carb chỉ chiếm khoảng 13 bóng16% tổng trọng lượng hạt đậu.
Ít carbs và nhiều protein, chất béo và chất xơ, đậu phộng có chỉ số đường huyết (GI) rất thấp, đây là thước đo mức độ carbs xâm nhập vào máu của bạn sau bữa ăn.
Điều này làm cho đậu phộng trở thành món ăn phù hợp cho những người mắc bệnh tiểu đường.
Đậu phộng có lượng carbs thấp. Điều này giúp món ăn này trở thành một lựa chọn tốt cho những người mắc bệnh tiểu đường.
Vitamin và các khoáng chất
Đậu phộng là một nguồn tuyệt vời các loại vitamin và khoáng chất khác nhau, bao gồm:
Biotin: Đậu phộng là một trong những nguồn biotin dồi dào nhất trong chế độ ăn uống, rất quan trọng trong quá trình mang thai.
Đồng: Một loại khoáng chất vi lượng, chế độ ăn uống phương Tây thường ít lượng đồng. Thiếu đồng có thể có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của tim.
Niacin: Còn được gọi là vitamin B3, niacin có nhiều chức năng quan trọng khác nhau trong cơ thể bạn. Nó có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Folate: Còn được gọi là vitamin B9 hoặc axit folic, folate có nhiều chức năng thiết yếu và đặc biệt quan trọng trong thời kỳ mang thai.
Mangan: Là một nguyên tố vi lượng, mangan được tìm thấy trong nước uống và hầu hết các loại thực phẩm.
Vitamin E: Một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, vitamin này thường được tìm thấy rất nhiều trong các thực phẩm có nhiều chất béo.
Thiamine: Một trong những vitamin B, thiamine còn được gọi là vitamin B1. Nó giúp các tế bào của cơ thể bạn chuyển đổi các chất bột đường (carbs) thành năng lượng và rất cần thiết cho chức năng của tim, cơ bắp và hệ thần kinh.
Photpho: Đậu phộng là một nguồn phốt pho tốt, một khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong sự phát triển và duy trì các tế bào của cơ thể.
Magiê: Một khoáng chất thiết yếu trong chế độ ăn uống với các chức năng quan trọng khác nhau, nạp đủ lượng magiê được cho là tăng sức đề kháng với bệnh tim.
Đậu phộng là một nguồn tuyệt vời nhiều vitamin và khoáng chất. Chúng bao gồm biotin, đồng, niacin, folate, mangan, vitamin E, thiamine, phốt pho và magiê.
Các phức chất thực vật khác
Đậu phộng chứa các phức chất thực vật sinh học và chất chống oxy hóa khác nhau.
Trên thực tế, chúng rất giàu chất chống oxy hóa như nhiều loại trái cây khác.
Hầu hết các chất chống oxy hóa nằm trong lớp vỏ lụa đậu phộng.
Thế nhưng, nhân đậu phộng dù là đã tách võ lụa vẫn bao gồm nhiều chất khác nhau:
Axit p-Coumaric. Polyphenol này là một trong những chất chống oxy hóa chính trong đậu phộng.
Resveratrol: Một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có thể làm giảm nguy cơ ung thư và bệnh tim, resveratrol đáng chú ý nhất được tìm thấy trong rượu vang đỏ.
Isoflavone: Một nhóm các polyphenol chống oxy hóa, isoflavone có liên quan đến nhiều hiệu ứng sức khỏe.
Axit phytic: Được tìm thấy trong hạt giống thực vật, bao gồm các loại hạt, axit phytic có thể làm giảm sự hấp thu sắt và kẽm từ đậu phộng và các thực phẩm khác ăn cùng một lúc.
Phytosterol: Dầu đậu phộng chứa một lượng đáng kể phytosterol, làm suy giảm sự hấp thụ cholesterol từ đường tiêu hóa của bạn.
Đậu phộng chứa các phức chất thực vật khác nhau, bao gồm các chất chống oxy hóa, chẳng hạn như axit coumaric và resveratrol, cũng như các chất chống độc như axit phytic.
Giảm cân
Đậu phộng đã được nhiều nghiên cứu cho là liên quan đến duy trì trọng lượng cơ thể.
Mặc dù có nhiều chất béo và calo, đậu phộng dường như không góp phần tăng cân.
Trên thực tế, các nghiên cứu quan sát cho thấy rằng ăn đậu phộng có thể giúp duy trì trọng lượng khỏe mạnh và giảm nguy cơ béo phì.
Những nghiên cứu này đều là quan sát, có nghĩa là chúng không thể chứng minh được nguyên nhân.
Tuy nhiên, một nghiên cứu nhỏ trong 6 tháng ở những phụ nữ khỏe mạnh cho thấy rằng khi các nguồn chất béo khác trong chế độ ăn ít chất béo được thay thế bằng đậu phộng, họ đã giảm 6,6 pound (3 kg) mặc dù đã được yêu cầu duy trì cân nặng ban đầu.
Một nghiên cứu khác cho thấy khi 3 ounce (89 gram) đậu phộng được thêm vào chế độ ăn hàng ngày của người trưởng thành khỏe mạnh trong 8 tuần, họ đã không tăng cân như mong đợi.
Nhiều yếu tố khác nhau làm cho đậu phộng trở thành thực phẩm thân thiện với việc giảm cân: chúng giúp tạo cảm giác no nhanh hơn so với các món ăn nhẹ thông thường khác, chẳng hạn như bánh gạo.
Do người ta có vẽ thường khi ăn đậu phộng thì giảm ăn các món khác, và nhất là khi ăn thường ít khi nhai kỹ nên hệ tiêu hóa phải đốt nhiều ca lo hơn để tiêu hóa lượng protein và chất béo đơn không bão hòa có nhiều trong đậu phộng, nên ăn đậu phộng giảm rủi ro tăng cân.
Đậu phộng ăn vào rất chóng no và có thể được coi là một món hiệu quả trong chế độ ăn kiêng để giảm cân.
Các lợi ích sức khỏe khác của đậu phộng
Ngoài là một thực phẩm thân thiện với việc giảm cân, đậu phộng còn liên quan đến một số lợi ích sức khỏe khác.
Sức khỏe tim mạch
Bệnh tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới.
Các nghiên cứu quan sát cho thấy rằng ăn đậu phộng, cũng như các loại hạt khác, có thể giúp cơ thể chống lại bệnh tim mạch. Những lợi ích này có thể là kết quả của các yếu tố khác nhau.
Đáng chú ý, đậu phộng chứa một số chất dinh dưỡng tốt cho tim: magiê, niacin, đồng, axit oleic và nhiều chất chống oxy hóa, chẳng hạn như resveratrol.
Ngăn ngừa sỏi mật
Sỏi mật ảnh hưởng đến khoảng từ10% - 25% người trưởng thành tại Hoa Kỳ.
Hai nghiên cứu quan sát cho thấy rằng tiêu thụ đậu phộng thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ sỏi mật ở cả nam và nữ.
Vì hầu hết sỏi mật có thành phần chủ yếu là cholesterol, tác dụng hạ cholesterol của đậu phộng có thể là nguyên nhân. Tuy nhiên cần có những nghiên cứu sâu hơn để xác nhận những phát hiện này.
Là một nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng tốt cho tim, đậu phộng có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim. Hơn nữa, đậu phộng có thể giúp giảm nguy cơ sỏi mật.
Tác dụng phụ và mối quan tâm cá nhân
Bên cạnh dị ứng, ăn đậu phộng không liên quan đến nhiều tác dụng phụ. Tuy nhiên, có một số mối quan tâm về sức khỏe cần xem xét.
Ngộ độc Aflatoxin
Đậu phộng đôi khi có thể bị nhiễm một loại nấm mốc (Aspergillus flavus) tạo ra aflatoxin.
Các triệu chứng chính của ngộ độc aflatoxin bao gồm chán ăn và mắt hoặc da đổi màu vàng (vàng da) là những dấu hiệu điển hình của các vấn đề về gan. Ngộ độc aflatoxin nghiêm trọng có thể dẫn đến suy gan và ung thư gan.
Nguy cơ nhiễm aflatoxin phụ thuộc vào cách lưu trữ đậu phộng. Nguy cơ này càng tăng trong điều kiện ấm và ẩm ướt, đặc biệt là ở vùng nhiệt đới.
Nhiễm aflatoxin có thể được ngăn chặn một cách hiệu quả bằng cách sấy khô đậu phộng đúng cách sau khi thu hoạch và giữ nhiệt độ và độ ẩm thấp trong quá trình bảo quản.
Chất kháng dinh dưỡng
Đậu phộng chứa một số chất kháng dinh dưỡng, là những chất làm cơ thể bạn giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và làm giảm giá trị dinh dưỡng.
Trong số các chất chống độc trong đậu phộng, axit phytic đặc biệt đáng chú ý.
Axit phytic (phytate) được tìm thấy trong tất cả các loại hạt, hạt, ngũ cốc và rau củ. Trong đậu phộng, thành phần chất này dao động trong khoảng từ 0,2% đến 4,5%.
Axit phytic làm giảm chất sắt và kẽm có trong đậu phộng, làm giảm đi một chút giá trị dinh dưỡng của chúng.
Điều này thường không phải là vấn đề lớn với những người có chế độ ăn uống cân bằng và những người ăn thịt thường xuyên. Tuy nhiên, nó có thể là vấn đề đối với các nước đang phát triển nơi nguồn thực phẩm chính là ngũ cốc hoặc các loại rau củ.
Dị ứng với đậu phộng
Đậu phộng là một trong những món ăn gây dị ứng phổ biến nhất. Dị ứng với đậu phộng ước tính ảnh hưởng đến khoảng 1% dân số Mỹ.
Dị ứng đậu phộng có khả năng đe dọa tính mạng và dị ứng đậu phộng đôi khi được coi là loại dị ứng nghiêm trọng nhất.
Những người bị dị ứng này nên tránh đậu phộng và tất cả các sản phẩm từ đậu phộng.
Có một số nhược điểm đối với đậu phộng như dễ nhiễm aflatoxin, hàm lượng axit phytic và gây dị ứng nghiêm trọng với một số cá nhân.
Nói tóm lại, đậu phộng rất phổ biến và có lợi cho sức khỏe. Đậu phộng là một nguồn protein thực vật tuyệt vời, nhiều vitamin, khoáng chất và các phức chất thực vật.
Đậu phộng có thể là món ăn hữu ích trong chế độ ăn kiêng giảm cân và có thể làm giảm nguy cơ mắc cả bệnh tim và sỏi mật.
Tuy nhiên, với nhiều chất béo, loại đậu này là thực phẩm có hàm lượng calo cao và không nên ăn quá nhiều.