www.huffingtonpost.com.au
Juliette Steen
Vì các thông tin dinh dưỡng trái ngược nhau và các xu hướng thực phẩm trên các mạng xã hội và các nhãn thực phẩm gây hiểu nhầm, nhận thức chung của chúng ta về các loại thực phẩm tốt (và không tốt) cho sức khỏe có thể bị sai lệch - theo một khảo sát mới gần đây.
Cuộc khảo sát của LiveLighter, một đơn vị do Hội đồng Ung thư Victoria và Tổ chức Heart Foundation phối hợp tạo lập, đã thăm dò 1,097 người Victoria tuổi từ 18-64 và 134 nhà dinh dưỡng bang Victoria và các nhà dinh dưỡng thực hành có giấy phép để đánh giá 57 loại thực phẩm và đồ uống là "tốt" hoặc "không tốt".
Đây là kết quả cuộc khảo sát.
"Thật thú vị, những gì mà chúng tôi khám phá được là có rất nhiều loại thực phẩm mà các chuyên gia dinh dưỡng và công chúng bất đồng và xếp hạng khác nhau theo mức độ dinh dưỡng của chúng", nhà quản lý chiến dịch LiveLighter và là chuyên gia dinh dưỡng Alison McAleese trả lời HuffPost Australia.
Một số thực phẩm và đồ uống được nhiều công chúng đánh giá là "tốt" hơn so với đánh giá của các chuyên gia bao gồm dầu dừa, bánh không chứa gluten, nước cam, sữa chua đông lạnh và các thỏi bánh cốm muesli, thường được tiếp thị là "tốt" cho sức khỏe.
McAleese cho biết: "Chúng tôi nhận thấy là rất nhiều loại thực phẩm mà công chúng xếp hạng là "tốt", mà các chuyên gia dinh dưỡng đã không đồng ý, là những thực phẩm gần đây trở nên phổ biến, hợp trào lưu hoặc là một phần của chế độ ăn uống đang được ưa chuộng.
"Chúng tôi nghĩ rằng những tiếng tăm gây nhiễu xung quanh các loại thực phẩm này khiến chúng nghe có vẽ tốt hơn."
Những nhãn thực phẩm gây nhầm lẫn, bao gồm các thuật ngữ gây nhiễu thông dụng như 'hữu cơ' và 'tự nhiên', cũng có thể là nguyên nhân của sự khác biệt niềm tin giữa những gì mà các chuyên gia dinh dưỡng và công chúng cho là tốt.
"Yếu tố bao bì đóng gói các loại thực phẩm này cũng vậy, có xu hướng nâng đỡ các yếu tố "tự nhiên" hoặc thực tế là chúng ít được trải qua các công đoạn chế biến, mặc dù điều này không phải là toàn bộ sự thật về sản phẩm đó."
Trong khi đó, các loại thực phẩm như mì ống, khoai tây khoai tây, sữa ít béo, bơ đậu phộng và bỏng ngô được nhiều chuyên gia đánh giá là "tốt" hơn so với công chúng.
9 loại thực phẩm không tốt như chúng ta nghĩ.
1. Nước cam
McAleese cho biết: "Các chuyên gia sức khỏe và các chuyên gia dinh dưỡng đã không đánh giá nước cam là một lựa chọn tốt, như công chúng đã chọn, vì vậy chắc chắn có một khác biệt lớn ở đó.
71% người lớn đánh giá nước ép cam là tốt cho sức khỏe, trong khi 76% các chuyên gia sức khỏe không đồng ý.
"Lý do các chuyên gia dinh dưỡng không cho rằng nước cam là tốt là bởi trong Hướng dẫn Ăn kiêng của Úc, nó chỉ được khuyên dùng như một sự lựa chọn không thường xuyên chứ không phải là một cách thường xuyên để tiêu thụ trái cây vì nước cam có hàm lượng đường cao".
2. Bánh không chứa gluten
Có 44% công chúng cho rằng bánh ngọt không chứa gluten là tốt cho sức khỏe, trong khi 94% các chuyên gia sức khỏe và dinh dưỡng không đồng ý.
"Chẳng hạn, đối với những người bị bệnh dị ứng gluten, loại bánh này sẽ là một lựa chọn tốt hơn so với các loại bánh khác có chứa gluten, nhưng từ 'bánh' đối với các chuyên gia dinh dưỡng - chắc chắn sẽ không được lựa chọn là "tốt" cho hầu hết mọi người."
3. Bánh cốm ép Muesli
Các thỏi bánh cốm ép Muesli cũng là một loại thực phẩm nữa cho thấy sự khác biệt lớn trong cách đánh giá giữa chuyên gia dinh dưỡng và công chúng - 52% người trưởng thành đánh giá loại bánh này là "tốt", trong khi chỉ có 18% các chuyên gia dinh dưỡng nghĩ như vậy.
McAleese cho biết: "Rất ít chuyên gia dinh dưỡng cho rằng đây là loại thực phẩm tốt, trong khi công chúng lại cho là như vậy.
"Loại thực phẩm này nói riêng được công chúng đánh giá cao có lẽ bởi vì chúng được tiếp thị rất thông minh, đề cao một số thành phần tích cực của thanh cốm mà không nói rõ với chúng ta rằng đôi khi chúng chứa hàm lượng lớn đường và đôi khi cả chất béo."
4. Yoghurt đông lạnh
Trong khi 62% người lớn được khảo sát cho biết yoghurt đông lạnh là tốt cho sức khỏe, 69% các chuyên gia sức khỏe không cho là thế.
McAleese giải thích: "Yoghurt đông lạnh có vẻ như là sữa chua, nhưng nói chung nó gần với kem hơn so với một hộp sữa chua thông thường.
"Đặc biệt là những món yogurt đông lạnh mà bạn mua trong cửa hàng, bạn có xu hướng rãi thêm cốm và sôcôla lên trên. Có một sự khác biệt không hề nhẹ với sản phẩm này, và chúng tôi khuyến khích mọi người giảm ăn sữa chua đông lạnh. Hãy xem nó như một món ăn thỉnh thoảng, chứ không phải hàng ngày."
5. Dầu dừa
Đã có một cuộc tranh cãi lớn xung quanh dầu dừa gần đây và kết quả khảo sát này làm nổi bật sự khác biệt đó. 77% người lớn được hỏi cho rằng dầu dừa là "tốt," trong khi 85% các chuyên gia không đồng ý.
McAleese cho biết: "Trong số tất cả các thực phẩm được khảo sát, dầu dừa là nơi chúng ta thấy sự khác biệt lớn nhất giữa các chuyên gia dinh dưỡng và công chúng.
"Dầu dừa vốn rất phổ biến trong một số chế độ ăn kiêng và nó thường được bán dưới dạng thực phẩm dinh dưỡng. Những gì chúng ta biết về nó là dầu dừa chứa hàm lượng rất cao chất béo bão hòa và dường như nó làm tăng cholesterol. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng dầu dừa có thể tốt hơn một số chất béo động vật khác như bơ, nhưng chắc chắn nó còn lâu mới sánh được với các loại dầu thực vật khác như dầu ô liu, vì vậy chúng tôi khuyến khích mọi người lựa chọn dầu Olive thay vì dầu dừa.
Các loại thực phẩm khác có điểm khác biệt lớn giữa những gì mà công chúng và các chuyên gia cho là lành mạnh bao gồm Salad cà chua sốt hàu (khác biệt 44%), bơ (25%), bia kiêng (23%) và protein shakes (25%).
Ngược lại qua khảo sát, cũng có những thực phẩm thực ra được các chuyên gia cho là tốt hơn so với suy nghĩ của công chúng. Một tỷ lệ lớn hơn các nhà dinh dưỡng liệt kê các loại thực phẩm sau đây là tốt hơn so với đánh giá của công chúng.
6 loại thực phẩm tốt hơn chúng ta nghĩ
"Tôi nhận thấy những loại thực phẩm mà các chuyên gia đánh giá tốt hơn so với công chúng nghĩ là những thực phẩm đã được lưu hành trong một thời gian dài và có lẽ không theo trào lưu như những thực phẩm mà gần đây công chúng cho là tốt cho sức khoẻ," McAleese nói với HuffPost Australia.
Như sushi chẵng hạn, trong khi 95% các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá là 'tốt cho sức khỏe', chỉ 81% công chúng đồng ý.
McAleese cho biết: "Sushi là một món bổ dưỡng và thường là một món tốt để mua mang đi khi bạn cần kiếm món ăn nhanh. Mì ống cũng có sự khác biệt lớn trong đánh giá về độ "tốt" giữa hai nhóm - 68% trong số công chúng so với 95% các chuyên gia dinh dưỡng đã bình chọn mì ống là "tốt cho sức khỏe".
McAleese cho rằng: "Tôi nghi rằng công chúng nghĩ về lớp sốt béo ngậy trên mặt đĩa mì ống trong khi các chuyên gia dinh dưỡng lại nghĩ đến một đĩa mì ống với nước sốt cà chua khi trả lời khảo sát.
"Cũng tương tự như với bỏng ngô, có khác biệt lớn trong việc xếp loại bỏng ngô trong hai nhóm. Bạn có thể có một túi bỏng ngô tốt cho sức khỏe, đặc biệt khi bạn tự làm hoặc lựa chọn loại không bị cho thêm quá nhiều bơ hoặc muối. Thí dụ bỏng ngô bạn mua ở rạp phim có lẽ chứa rất nhiều bơ và muối."
Các loại thực phẩm khác như khoai tây nướng, sữa ít béo và bơ đậu phộng cũng được các chuyên gia đánh giá là tốt hơn so với công chúng.
McAleese cho biết: "Từ góc độ giáo dục, cuộc khảo sát cho biết chúng ta đang có những khoảng trống ở đâu và chúng ta có thể làm nổi bật các loại thực phẩm nào tốt và không tốt cho sức khỏe".
"Đối với những gì từng cá nhân có thể làm, khi bạn đi siêu thị, không chú ý nhiều đến mặt trước của các gói thực phẩm vì đó là nơi để tiếp thị và ca ngợi là chính.
"Nếu bạn lật lại và nhìn vào mặt sau gói sản phẩm, đây là nơi bạn có được hình ảnh đầy đủ. Đọc danh sách các thành phần và bảng thông tin dinh dưỡng - đây là cách tốt hơn để bạn tự đánh giá một thực phẩm tốt cho sức khỏe hay không."
Dưới đây là bảng xếp hạng đầy đủ các loại thực phẩm do công chúng và các chuyên gia đánh giá:
